Rosyjski obywatel, Alexander Vinnik, niegdyś kluczowa postać rozległej sieci prania brudnych pieniędzy powiązanej z jego działalnością na giełdzie kryptowalut BTC-e, został zwolniony w ramach wymiany więźniów ze Stanami Zjednoczonymi. W tym rzadkim porozumieniu dwustronnym, rosyjskie władze uwolniły amerykańskiego nauczyciela, Marca Fogela, który był przetrzymywany pod zarzutami związanymi z narkotykami.
Udział Vinnika w BTC-e
Vinnik zarządzał platformą BTC-e w latach 2011-2017. W tym okresie giełda miała przetworzyć transakcje na łączną kwotę ponad 9 miliardów dolarów. Amerykański Departament Sprawiedliwości twierdzi, że wiele z tych transakcji było powiązanych z poważnymi cyberprzestępstwami, w tym atakami ransomware, handlem narkotykami i kradzieżą tożsamości. Brak rzetelnych procedur przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) i "Poznaj swojego klienta" (KYC) na platformie miał uczynić BTC-e preferowanym miejscem dla cyberprzestępców.Postępowanie prawne i wyrok
Po aresztowaniu w Grecji – dokonanym na wniosek władz amerykańskich – saga prawna Vinnika trwała kilka lat i obejmowała wiele jurysdykcji. Po ekstradycji do Francji w 2020 roku, został skazany na pięć lat więzienia za pranie pieniędzy. Następnie został odesłany do Grecji, a potem przekazany pod opiekę USA w 2022 roku. W maju 2024 roku Vinnik przyznał się do winy w sprawie spisku mającego na celu pranie pieniędzy i groziła mu kara do 20 lat pozbawienia wolności. Prokuratorzy podczas procesu argumentowali, że jego działania ułatwiły straty przekraczające 120 milionów dolarów i scharakteryzowali platformę BTC-e jako główne centrum cyberprzestępczości i nielegalnych transakcji finansowych. Władze skonfiskowały również miliony dolarów aktywów z platformy. W szczególności aktywa o wartości około 90 milionów dolarów zostały odzyskane w Nowej Zelandii. Ponadto Departament Skarbu USA nałożył na giełdę grzywnę w wysokości 120 milionów dolarów, a sam Vinnik został ukarany grzywną w wysokości 12 milionów dolarów.Międzynarodowa walka o ekstradycję
Przez lata 45-latek był uwikłany w złożoną batalię prawną, w którą zaangażowanych było wiele państw. Podczas gdy Rosja prowadziła postępowanie w sprawie stosunkowo drobnych wykroczeń, zarówno Francja, jak i Stany Zjednoczone nalegały na zajęcie się szerszymi przestępstwami finansowymi związanymi z jego działalnością. W pewnym momencie jego zespół prawny próbował nawet włączyć go do potencjalnej wymiany więźniów z udziałem znanego dziennikarza, choć ta inicjatywa nie doszła do skutku.Omówienie wymiany więźniów
Ostatnia wymiana Vinnika na Fogela oznacza niezwykły moment współpracy między Rosją a Stanami Zjednoczonymi, zwłaszcza w kontekście trwających napięć geopolitycznych. W ramach porozumienia oczekuje się, że Vinnik zrzeknie się dziesiątek milionów dolarów aktywów, co podkreśla skalę nieprawidłowości finansowych związanych z BTC-e.Oś Czasu Najważniejszych Wydarzeń
| Okres/Wydarzenie | Szczegóły |
| 2011–2017 | Vinnik zarządzał platformą BTC-e, przetwarzając transakcje na kwotę ponad 9 miliardów dolarów. |
| 2017 | Aresztowanie w Grecji na wniosek amerykańskich organów ścigania. |
| 2020 | Ekstradycja do Francji i skazanie na pięć lat za pranie pieniędzy. |
| 2022 | Przekazanie pod opiekę USA po powrocie do Grecji. |
| Maj 2024 | Przyznanie się do winy w sprawie spisku mającego na celu pranie pieniędzy; groziło mu do 20 lat więzienia. |
| Ostatnio | Wymieniony z amerykańskim nauczycielem Marcem Fogelem w rzadkiej wymianie więźniów między Rosją a USA. |